Ardahan Kalesi ve Tarihi Ardahan Köprüsü

Ardahan, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz sınırında Kafkaslar üzerinde kurulmuş olan Ardahan ilinin merkezidir. 27 Mayıs 1992 tarihinde Kars ilinden ayrılarak Türkiye'nin 75. ili olmuştur. 2012 yılı itibariyle 19.075 olan nüfusuyla Türkiye'deki en küçük il merkezidir. Soğuk iklimi ile meşhur olan Ardahan'da termometreler kış aylarında -30'ları gösteriyor. Yöre halkı buna alışık olsa da dışarıdan gelen öğrenciler ve memurların bu duruma alışması biraz zaman alabiliyor.

MÖ 680 yılarında Kafkaslar kuzeyinden gelen altı göçebe İskitler, Ardahan bölgesini Van/Urartu İmparatorluğu'ndan aldılar. Sakaların Gogarlı, Taoklu, Cavaklı boylarının bu bölgede yerleştikleri bilinmektedir.

Sakaların bölgedeki 500 yıllık hakimiyetinden sonra arkasından İran'dan gelen Part/Arsaklı 600 yıl bölgedeki hakimiyetlerini sürdürmüşlerdir. (MÖ 150 - MS 430) Makedonyalı İskender çağında da olmak suretiyle, 1068’de Alparslan’ın Selçuklu bölgesine kattığı bu bölgede uzun yıllar Kuman ve Peçenekler yaşadıkları bilinmektedir.

1124 yılında Kafkaslar kuzeyinden gelen Ortodoks Kıpçakların yerleşme yeri olmuş ve İlhanlılar çağında 1267'da Kıpçaklar Ardahan-Ahıska-Artvin kesiminde Atabek adlı bir sülale kurarak, 1479’da İstanbul’a tabi olmuş ve Osmanlı Devleti ordularının 1578'de Ahıska'yı almalarına kadar hüküm sürmüşlerdir.

Artvin, Edirne, Ahıska(GÜRCİSTAN), Batum(GÜRCİSTAN), Bakü(AZERBAYCAN), GROZNİ(ÇEÇENİSTAN), Astrahan(RUSYA) ve Vladikavkaz(RUSYA) Ardahan'ın kardeş şehirleridir.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Karadeniz Bölgesi’ne komşu olduğu kuzeydoğu kesiminde yer alan Ardahan, yüksek ve engebelidir. Sahada 3.000 metreyi aşan dağlar yer alır. Yalnızçam Dağları Artvin il sınırı boyunca uzanır. İlin kuzeydoğu kesiminde Keldağ (3.033 m), doğu kesiminde Akbaba Dağı (3126 m) yer alır. İl topraklarının güney kesimini de Allahuekber Dağları ve Kısır Dağı (3.197 m) engebeli hale getirir. Allahuekber Dağlarına bağlı Kabak Dağı (3.054 m ) il sınırı içinde kalır. Kısır Dağı 3.197 m ile ilin en yüksek noktasıdır.

Ardahan Platosu ilin orta kesiminde yer alır. Yüksekliği 1800-2000 metredir. Temelini Neojen volkanizması sonucu ortaya çıkmış lavlar oluşturur.

Kura nehri ve kolları tarafından plato yüzeyi parçalanmıştır. Bu akarsuların en önemlisi platoyu baştan başa geçen Kura ırmağıdır. Çıldır Gölü; ilin güneydoğu kesiminde yer alır, yüksekliği 1.959 m’dir. Aktaş Gölü ise ilin doğu kesiminde yer alır. Bu gölün doğu yarısı Gürcistan sınırları içinde kalır. GöӀün yüksekliği 1.798 m’dir.